امروز : سه‌شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - 2024 March 19
۱۳:۳۵
کد خبر: ۴۵۳۶
تاریخ انتشار: ۳۰ فروردين ۱۳۹۶ - ۱۱:۴۵
تعداد بازدید: ۱۱۸۰۱
مهدی فاطمی در نشست هم اندیشی فرهنگی گفت:
اگر مدیریت یکپارچه شهری به انضمام پیوست فرهنگی مستقر شود، قطعاً مشکلات مردم و شهر به شکل چشم گیری کاهش می‌یابد. بیایید از خودمان شروع کنیم و انگشت اشاره ی اتهام را از یکدیگر برداریم.

به­گزارش«.مدّاح.نیوز.»؛ مهدی فاطمی در نشست هم‌اندیشی «اهمیت پیوست فرهنگی و ارزیابی اجتماعی در مدیریت شهری تهران» اظهار کرد: به دلیل اینکه استقرار مسائل دینی در بحثهای اجتماعی و فرهنگی مهم و تعیین کننده است، باید مدیریت جهادی به شکل صحیح در کشور انجام شود تا نتیجه مطلوب حاصل گردد.

وی با بیان اینکه در جامعه ما در حال حاضر شدیداً به مدیران فرهنگی و متخصص نیاز داریم، تصریح کرد: وقتی مدیریت جهادی حاکم شود، پیوست فرهنگی هم در پی آن به وجود می‌آید؛ زیرا طبق تعاریف جامعه شناختی دنیا مذهب و دین رکن اساسی فرهنگ است. و دین ما سفارش فرموده هر کاری را با رعایت اصل رضای خدا به بهترین وجه و با بیشترین دقت انجام دهید.

إنّ الله تعالی یحبّ مِن العاملِ إذا عَمِلَ أن یحسِن: خداوند، دوست دارد که هر کارگزاری که کار می کند، نیکو کار کند.

در سیره پیامبر(ص) آمده است که چون سعد بن معاذ درگذشت و پیکرش را به لب قبر آوردند، آن حضرت به درون قبر رفت و پیوسته می گفت: «سنگ بدهید، گِل بدهید» تا این که درز خشت ها را پر کرد و قبر را هموار ساخت. چنین می نماید که پیامبر، آن قدر قبر را خوب درست کرد که اصحاب در شگفت شدند که چرا این همه محکم کاری در ساختن یک قبر! پس آن حضرت فرمود: إنّی لَأعلم أنّه سیبلی و یصلُ إلیه البَلی و لکنّ الله یحبُّ عبداً إذا عَملَ عملاً أحکمَه. می دانم که به زودی فرسوده می شود و می پوسد؛ امّا خداوند، بنده ای را دوست دارد که چون کاری انجام می دهد، آن را درست (استوار) انجام دهد.

اهمیت پیوست فرهنگی از آنجا مشخص می‌شود که در تمام حوزه‌ها در تمام سطوح و لایه های جامعه به واسطه و بر اساس دقت امور در ریز رفتارها و تعاملات اجتماعی و فرهنگی دیگر دچار نارضایتی نخواهیم بود و یا دست کم درصد رضایتمندی بالایی خواهیم داشت.

معاون اسبق هماهنگی و برنامه ریزی خانه مداحان کشور با اشاره به اینکه پیوست فرهنگی در دید کلان شامل دو بخش فرهنگ منطقه‌ای (قومیتهای مختلف و خرده فرهنگها در یک شهر) و بُعد روانشناسی است، تصریح کرد: بروز ناهنجاریها و پارادکسهای مفاهیم ارتباطی و برداشت مشترک از یک موضوع در جامعه علل مختلفی دارد که می‌توانیم با به کارگیری ارزیابی اجتماعی و پیوست فرهنگی آنها را کاهش دهیم به عنوان یک مثال از هزار، در حوزه زیباسازی شهرها برای افزایش نشاط و کاهش تألمات ذهنی و رفتاری روانشناسی رنگها را در طراحی های مختلف اعم از بیلبوردها، مبلمان شهری، ایستگاههای حمل و نقل عمومی و... مد نظر قرار دهیم.

فاطمی با اشاره به اینکه در کلانشهر تهران از تمامی قومیت‌های کشور زندگی می‌کنند، یادآور شد: آیا توانسته‌ایم هم‌افزایی و اتصالی ایجاد کنیم که باعث عدم تضاد و تعارض در جامعه شود؟.

پدیده ی تقابل «خرده فرهنگها» به دلیل مهاجرت به شهرهای بزرگ
وی با بیان اینکه، به علت تمرکز مراکز حاکمیتی، علمی، تجاری و... در شهرها، به تبع آن گسترده، فربه و بسیط شدن آنها و به دنبال آن مواجهه با مدیده ی مهاجرت به شهرهای بزرگ، نقطه‌ای به نام تقابل و بعضاً تعارض خرده‌فرهنگها بوجود می‌آید، تصریح کرد: به دلیل اینکه قومیتهای مختلفی به شهرهای بزرگ آمده اند، و هر کدام با فرهنگهای مختص خود در بدنه اجتماع شهری زیست می کنند. ممکن است درک صحیح از پیامهای ارسالی اجتماعی و حتی کاری از طرف مقابل نداشته و برداشتهای متفاوت از مطالبات یکدیگر، سبب بروز اختلافات در جامعه می گرد. در واقع از قانون واحد یا به عبارتی فرهنگی واحد در شهر مذکور، کم برخوردار هستند. به عنوان مثال بلند صحبت کردن در مترو با تلفن همراه و عدم همراه داشتن بار، به عنوان یک نمونه، می تواند قابل پایش باشد.  باید توجه داشت ما برای اینکه از این اختلافها جلوگیری کنیم، لازم است در بخشهای مختلف فرهنگسازی مربوطه در هر حوزه را با کمک خود مردم، نهادینه کنیم.

 وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای دولت دهم به مناسبات هفته ی دولت گفت: امام خامنه ای(حفظه الله تعالی) مهمترین بخش صحبتهای خودشان را به بحث فرهنگی اختصاص داده و به صورت مصداقی فرمودند آیا اولویت فرهنگی کشور ترمیم کاروانسرای شاه‌عباسی است؟

فاطمی با بیان اینکه در کشورهای مختلف مدیریت شهری در مقام اداری و حاکمیتی کشورشان رتبه سوم را دارد، تاکید کرد: گرچه در حوزه های مختلف مدیریت شهری پیشرفتهای چشمگیر و غیر قابل مقایسه ای را داشتیم اما از بُعد اسقرار مدیریت یکپارچه شهری و کاستی های حوزه فرهنگ و نظام ارزیابی اجتماعی در تمامی شهرها، یک قدم از دنیا عقب هستیم.

وی در ادامه با طرح سوالی گفت: آیا برایتان پیش آمده است که در ماههای نخست پس از بهره برداری از یک آزادراه بین شهری، از آن عبور کرده باشید. متوجه شده اید که چقدر لاشۀ حیوانات نگون بخت روی آسفالت افتاده است؟ علت آن است که آن آزادراه در محیطِ زیست حیوانات اختلال ایجاد کرده و آنها هنوز توان سازگاری با شرایط جدید را پیدا نکرده اند. به دلیل همین آثار نامطلوب بر محیط زیست بود که "ارزیابی تأثیرات زیست محیطی" اجباری شد.

ارزیابی تأثیرات اجتماعی همین کار را ولی نه بر روی محیط زیست، بلکه بر روی محیط اجتماعی انجام می دهد و می پرسد که هر پروژه بر "محیط اجتماعی" خودش چه تأثیری دارد. آیا تا به حال پیش آمده است که در کنار خانه یا محل کار تان یک مرکز تجاری، خیابان، تقاطع غیرهمسطح، پیاده راه، بیمارستان، ترمینال، مرکز نگهداری معتادان، آزادراه، سد، کارخانه، پارک بزرگ؛ معدن، محل اسکان کارگران و یا هر پروژۀ کوچک یا بزرگ دیگری احداث شود؟ از اینکه در کنار خانه یا محل کار ما این پروژه احداث شده است راضی بوده اید؟ چه چیز باعث رضایت یا نارضایتی شما شده؟ رضایت یا نارضایتی شما احتمالا به دلیل آثاری بوده است که آن پروژه بر وضعیت زندگی شما داشته. ارزیابی تأثیر اجتماعی، پیامدهای این پروژه ها را بر زندگی ما پیش بینی می کند.

حتما می دانید که بسیاری از دولت های جهان زیر بار ارزیابی تأثیرات زیست محیطی هم که امروزه جدّی شده است نمی رفتند. این فشارهای اجتماعی بود که باعث شد تا آنها به انجام این نوع ارزیابی ها تن بدهند. ولی متأسفانه هم اکنون توجهی به انجام" ارزیابی تأثیرات اجتماعی" نمی شود. چون به خوبی به فواید آن پی نبرده اند و البته مردم هم آنرا از سازمان های مسئول طلب نمی کنند.

جالب آن است که هم اکنون "سازمان حفاظت از محیط زیست" داریم ولی "سازمان حفاظت از اجتماع" نداریم! در این کشور درختان و حیوانات متولّی دارند (که بسیار هم خوب است) ولی اگر پروژه ای کیفیت زندگی و زیستِ مردم و روانِ آنها را تهدید کند سازمان مشخصی متولّی آن نیست! و راه گسترش ارزیابی آثار اجتماعی، طلب کردن شهروندان است.

اگر در کنار خانه تان یک مرکز بزرگ تجاری در حال ساخت است از شهرداری، شوراها یا شورایاران یا نهادهایی که مجوز ساخت آنرا صادر کرده اند گزارش ارزیابی آثار اجتماعی یا پیوست اجتماعی آنرا بخواهید. بگویید می خواهیم گزارش را بخوانیم. شماره تلفن نویسنده گزارش را بگیرید و با او صحبت کنید. مشکلاتتان را به او بگویید. توجه داشته باشید که در ارزیابی تأثیرات اجتماعی نمی گوییم که هیچ چیز ساخته نشود چون زندگی ما آشفته می شود. می گوییم هر چیزی می سازید کیفیت زندگی مردم را هم در نظر بگیرید و مطمئن شوید که پروژه باعث ارتقاء کیفیت زندگی آنها می شود.
مثلا ساخت پالادیوم یا اطلس مال در شمال شهر تهران نباید زندگی اهالی مجاور خودش را متلاشی کند. ساخت یک کارخانه سیمان نباید زندگی و آرامش روستائیان یک منطقه را نابود کند و به دلیل گرد و غبار ناشی از آن زنان روستائی مجبور شوند روزی چندین بار لباس بشویند و یا خانه هایشان را تمیز کنند. این موسسات و سازمان ها نمی توانند بگویند که ما در مقابل اجتماع اطرافمان هیچ مسئولیتی نداریم. ارزیابی آثار اجتماعی کمک می کند تا این مشکلات به حداقل برسد به شرط آنکه جدّی گرفته شود.

اهمیت پیوست فرهنگی در پروژه های شهری
پیوست فرهنگی اصطلاح جدیدی است که همزمان با توجه به مباحث اتاف(ارزیابی تأثیر اجتماعی فرهنگی) وارد ادبیات پژوهشی کشور ما شده است. پیوست اجتماعی به نتایج حاصل از مطالعات مربوط به ابعاد غیر فنی و غیر اقتصادی پروژه های شهری اطلاق می شود. به عبارتی دیگر همانطور که یک پروژه شهری باید متکی به مطالعات لازم برای توجیه مزایای فنی و اقتصادی اش باشد، ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن پروژه نیز باید مد نظر مجریان و ناظران قرار گیرد. پیوست اجتماعی تلاشی است که به منظور بهره برداری حداکثری شهروندان یا همان ذی نفعان به مثابه مهم ترین هدف هر پروژه از یک سو و همچنین مقابله با آثار و نتایج نامطلوب و بعضاً زیانبار پروژه ها ضرورتی تمام عیار است که باید تحت عنوان پیوست فرهنگی اجتماعی در تمامی پروژه های شهری مطمع نظر قرار گیرد.

پیوست فرهنگی مجموعه مطالعات حاوی ارزیابی ابعاد و اثرات اجتماعی یک سیاست، برنامه و یا پروژه شهری که به دست اندرکاران در تصمیم گیریها و طراحی پروژه ها کمک میکند تا با حداکثر کارآیی و حداقل تبعات اجتماعی منفی اقدام نماید. نتایج یک پیوست فرهنگی به لحاظ تئوریک باید دارای ابعاد زیر باشد:
۱_اهداف فرهنگی-اجتماعی یک پروژه تعریف شده و شاخصهای آن تعیین شده باشد.
۲_میزان تحقق اهداف فرهنگی- اجتماعی مورد نظر پس از اتمام پروژه ارزیابی شده باشد.
۳_موانع فرهنگی-اجتماعی انجام پروژه مشخص شده باشد.
۴_راهکارهای اجرایی مناسب برای مقابله با موانع و برطرف ساختن آنها تعیین شده باشد.
۵_پیامدهای منفی و مثبت کوتاه مدت یا بلندمدت مترتب بر انجام پروژه شناسایی شده باشد.
۶_پیامدهای منفی و مثبت کوتاه مدت یا بلندمدت مترتب بر انجام پروژه ارزیابی شده باشد.
۷_راهکارهای اجرایی مناسب برای تقلیل پیامدهای منفی و هویت پیامدهای مثبت ارائه شده باشد.

ضرورت تهیه پیوست فرهنگی
تهیه پیوست فرهنگی بسیار ضروری است و لازم است چون:

اولاً: پیوست فرهنگی موجب تناسب عدالت درون نسلی و برون نسلی خواهد شد. همه می دانیم هزینه ها و عواقب منفی پروژه ها و سیاستگذاری های شهری نباید بر گروه های خاصی از یک نسل تحمیل شود. در ضمن نباید بدون ملاحظه کردن عواقب منفی این پروژه ها از آن ها بهره مند شد و عواقب منفی آن ها را به نسل بعدی تحمیل کرد.

دوماً: پیوست فرهنگی موجب درونی کردن هزینه های هر پروژه خواهد شد. هزینه های ناشی از خسارات اجتماعی یک پروژه یا سیاستگذاری (هر چند که پنهان باشند) باید به هر طریق به عنوان بخشی از هزینه اقدام لحاظ شوند. هر پروژه یا سیاستگذاری شهری باید هزینه خسارات ناشی از خود را بپردازد.

سوماً: پیوست فرهنگی سطح سلامت و امنیت اجتماعی را ارتقاء خواهد داد. در هر پروژه و سیاستگذاری شهری، ارتقای سلامت و امنیت – بالاخص برای گروه هایی که نمایندگی نمی شوند یا ناشنیده باقی می مانند باید در اولویت قرار گیرد.

چهارماً: پیوست فرهنگی زمینه مناسبی برای دموکراتیک شدن فرآیند تصمیم گیری خواهد شد. پیوست فرهنگی بالاخص در رویکرد مشارکتی به دنبال دموکراتیک ساختن تصمیم گیری است. تعاملی میان دموکراسی و تهیه پیوست فرهنگی برقرار است. دموکراسی زمینه مساعدی برای تهیه پیوست است، و کاربست پیوست فرهنگی به دموکراتیک تر شدن جامعه کمک می کند. به همین لحاظ بر پذیرش مردمی پروژه ها و سیاستگذاری های شهری تأکید می شود.

و در نهایت پیوست فرهنگی موجب تقویت پذیرش تنوع فرهنگی و اجتماعی خواهد شد. پیوست فرهنگی با احترام گذاردن به چشم اندازهای فرهنگی مردم، اهمیت قائل شدن برای دانش بومی، تحلیل ذینفعان و بازتاب دادن صداهای ناشنیده، عملاً در راستای پذیرش همه جانبه تنوع فرهنگی، قومی، اجتماعی و معرفت شناختی حرکت می کند.

باید به این نکته توجه داشت که آیا سبک معماری کنونی شهرها تا چه اندازه با سبک ایرانی - اسلامی همخوانی دارد؟
آیا المانهای به کار رفته در ساختمان سازی ها دارای تطابق فرهنگی با پیشینه و سبقه ی فرهنگی ما دارد یا خیر؟
طراحی مبلمان شهری، مجسمه ها، المانهای به کار رفته در زیباسازی و همچنین ساختمان و حتی فضای مراکز ورزشی_فرهنگی منطبق با آموخته های فرهنگی و فرهنگ واحد شهری ست یا نه؟

آیا نحوه ی تفکیک، تجمیع و بازیافت پسماند فرهنگ سازی شده؟ ترویج فرهنگ اسلامی دوری از اسراف می تواند خیلی مؤثر در کاهش پسماند داشته باشد.

آیا در طرح هبه فرهنگ انفاق که در اسلام به آن پرداخته شده رعایت می شود؟
وبسیاری مسائل دیگر از این دست در حوزه های گوناگون که در جای خود باید به آنها پرداخت و در این مقال نمی گنجد.

فرار از مسئولیتها در مدیریت یکپارچه شهری
مهندس فاطمی افزود: هفت حوزه تخصصی برای نمایندگان شوراهای شهر از دید برنامه اسکان سازمان ملل متحد(HABITAT) وجود دارد که کارشناسان معتقدند این شاخصها باید در سیستم مدیریت شهری لحاظ گردد. این شاخصها عبارتند از:  از قانونگذاری شهری، برنامه‌ریزی و طراحی شهری، اقتصاد شهری، خدمات زیربنایی شهری، کاهش خطرپذیری و بازسازی، مسکن و به سازی سکونتگاه های غیررسمی، پژوهش های شهری و توانمندسازی

به درست یا غلط بودن آن در حال حاضر کاری نداریم گرچه در فرصتی مناسب نسبت به چرائی ِن و نیز درست یا غلط بودن آن خواهیم پرداخت اما ما در بسیاری از موارد مدیریتی و توسعه ای، الگوی خود را کشورهای غربی قرار دادیم ولی متأسفانه در اسقرار مدیریت یکپارچه شهری زیر بار مسئولیتهای خود نمی‌رویم.

فاطمی یادآور شد: سیستم مخابراتی، آب و فاضلاب، برق و حتی پلیس راهنمایی و رانندگی در کشورهای اروپایی و آمریکایی، زیرمجموعه مدیریت شهری هستند و این یعنی از بدنه دولت کاملا جدا هستند. ومزیت مهم آن اینکه برای اجرای پروژه های شهری و مدیریت شهر، شاهد هماهنگی و انسجام حداکثری هستیم. به عنوان مثال انروز شرکت برق تصمیم به کندن زمین میگیرد فردا شهرداری موظف به بهسازی معبر می شود و فردای آن مخابرات یا شرکت آب زمین را می کند. آیا با این رویه سرمایه ملی و بیت المال به هدر نمیرود؟ آیا نیروی انسانی، وقت و مشکلات ناشی از این عدم هماهنگی ها موجب ضرر و زیان روحی و مادی برای شهر نمی شود؟

در ادامه فاطمی افزود: به عنوان مثال می‌گوییم باید حمل و نقل شهری گسترش پیدا کند و شعارهای مختلفی اعم از ضرر داشتن ترافیک‌ و خطر سموم تولید شده توسط وسایل نقلیه شهری را برای عموم مردم گوشزد می کنیم اما آیا زیر ساختها مهیا شده که حالا مردم را تشویق به استفاده ی از وسایل نقلیه عمومی می کنیم. چرا دولت سهم خود را در توسعه ی ناوگان حمل و نقل عمومی به مدیریت شهری پرداخت نمی کند؛ وقتی همه همدل نباشند و به موضوعات، سیاسی نگاه کنند، دردی دوا نمی‌شود.

وی درباره لزوم اجرای مدیریت یکپارچه شهری گفت:‌ اگر مدیریت یکپارچه شهری به انضمام پیوست فرهنگی مستقر شود، قطعاً مشکلات مردم و شهر به شکل چشم گیری کاهش می‌یابد. بیایید از خودمان شروع کنیم و انگشت اشاره ی اتهام را از یکدیگر برداریم.

فاطمی خاطرنشان کرد: همانطور که می دانید در شهرداری تهران هشت معاونت اعم از مالی و اقتصادی، فنی و عمران، خدمات شهری و محیط زیست، حمل و نقل و ترافیک، شهرسازی، معماری و برنامه‌ریزی، امور اجتماعی و فرهنگی و همچنین معاونت توسعه منابع انسانی وجود دارد. و یکی از معاونتهای پر تراکم شهرداری‌ها در مقام فعالیت و زیر معجموعه دلری، حوزه خدمات شهری است، گفت: سازمان آتش‌نشانی، زیباسازی، مدیریت پسماند، سازمان میادین میوه و تره‌بار از زیر مجموعه های این معاونت هستند.

وی در خصوص رعایت پیوست فرهنگی و ارزیابی اجتماعی (مشارکت بدنه جامعه) گفت: آیا اگر آموزشهای لازم و آموختن فرهن صحیح مواجهه با حوادث را لحاظ می‌کردیم برخی اتفاقاتی که در حادثه پلاسکو اتفاق افتاد را مشاهده نمی کردیم.

تبدیل شهرداری تهران از نهاد صرفاً خدماتی به نهادی اجتماعی- خدماتی
این کارشناس فرهنگی افزود: با رویکرد دور اندیشانه ی  دکتر قالیباف، و در پی برنامه جامع مدیریت شهری که پایه آن از سه چهار دوره ی قبل در شهرداری تهران گذاشته شده بود، شهرداری تهران در چند سال اخیر از یک نهاد صرفاً خدماتی تبدیل به یک نهاد فرهنگی و اجتناعی تبدیل شده که به تبع آن برخی از اهداف مدیریت یکپارچه شهری تا حدودی تحقق پیدا کرده. حال اینکه اگر به نحو اتم این امر محقق شود شاهد چه گشایشهایی که برای مردم خواهیم بود؛ مدیریت یکپارچه شهری باعث می‌شود که به صورت سیستماتیک مسائل شهری پیگیری و حل و فصل شود و به نظر من این هم باید توسط شورای شهر انجام شود. یعنی آنها دولت را ملزم به انجام این کار کنند.

فاطمی گفت: وقتی حرف از مدیریت جهادی و یکپارچه می‌شود، شهردار پایتخت تعاریفی را از مدیریت ارائه می‌کند و خیلی‌ها آن را منطبق با تکنوکراسی و مدیریت ژاپنی می‌دانند، امّا غافل از اینکه فرق مدیریت جهادی در جمهوری اسلامی با مدیریت ژاپنی و تکنوکراتها، در ایدئولوژی و مدیریت دین در جامعه است.

در نظر گرفتن رضای خدا، تفاوت مدیریت در کشور ما
مهدی فاطمی: مدیریت جهادی در کشور ما یک مزیت و آیتم ویژه دارد که آن هم حاکم بودن اخلاق، مباحث دینی و قوانین اسلام است. به عبارت دیگر در این نوع مدیریت، در نظر گرفتن رضای خدا و تاثیر دین و کارآمدی مدیریت دین در جامعه و مسائل مختلف است که فصل الخطاب و تعیین کننده است.

فاطمی در دفاع از عملکرد شهرداری درباره آموزشهای فرهنگی و ضمن خدمت برای کارکنان در شهرداری گفت: در اینکه نواقص زیاد است، شکی نیست اما حرف ما این است که چه علاجی باعث بهبود اوضاع می‌شود؛ مدیران ارشد در حوزه‌های مختلف مدیریت شهری این تدبیر را داشته اند که آموزش را از نیروهای خود شروع کنند.

وی افزود: به عنوان مثال بعد از اتفاقات ناخوشایند سالهای قبل در مسائل سد معبر و جلوگیری از رفع ایجاد مزاحمت مشاغل کاذب برای مردم که آن هم مطالبه ی خود مردم بود، مدیریت این بخش تغییر پیدا کرد و شرکت شهربان تأسیس گردید و در ادامه با تدابیر و مدیریت بسیار اثرگذار و نیز با بهره گیری از نیروهای مؤمن و کارآمد آموزش و بهسازی از نیروهای درون سازمانی آغاز شد کلاسهای مختلفی اعم از رفتار سازمانی، روانشناسی، زبان بدن و... را برای نیروهای شهربان برگزار کرد.

فاطمی در پاسخ به یکی از خبرنگاران در خصوص واگذاری مسائل فرهنگی به خود مردم گفت: مخالف این نظر هستیم که این مسائل کاملا به مردم واگذار شود. زیرا هر کسی در حوزه تخصصی و شرح وظایف خود می تواند اثر گذار باشد از یک نجار نمی توان انتظار تعمیر یک ماشین را داشت، پس مسئولان چه وظیفه‌ای دارند؟ این گونه مسائل باید توسط منخصصین امر تدوین، تبین و به جامعه خوراک داده شود. بنابر این در حوزه فرهنگ نیاز به جهت‌دهی حس می‌شود؛ در حوزه فرهنگ، دولت و شهرداری باید وارد شوند اما مردم را در آن شریک کنند.
آخرین اخبار
پربازدید ها
پربحث ترین عناوین