امروز : جمعه ۱۲ بهمن ۱۴۰۳ - 2025 January 31
۲۳:۲۶
- توضیحات وزیر کشور درباره روند اجرای انتخابات ریاست جمهوری
- خرید هرگونه خودروی سواری خارجی توسط ادارات ممنوع شد
- سفر دو روزه شهردار پایتخت به قم چگونه گذشت؟
- خاطرههای شهدا با زبان هنر زنده نگهداشته شود/شهدا سرنوشت ایران را عوض کردند
- بهادری‌جهرمی: میانگین حقوق معلمان پس از رتبه‌بندی به ۱۵ میلیون افزایش پیدا کرده/ وعده شفافیت و مبارزه با فساد رئیس جمهور محقق شد
- رئیسی: موفقیت صنعت هسته‌ای با وجود تحریم‌ها الگویی برای دیگر صنایع است
- تصادف سمند و اتوبوس 40 مصدوم بر جا گذاشت
- ارتباط دو سویه معلم و دانش آموز توصیه سند تحول است
گزارش «قانون» از دلایل امضانشدن توافقنامه میان ایران و ۱+۵
کشورهایی مانند عربستان، رژیم صهیونیستی، قطر، هند، چین، روسیه و حتی پاکستان از ادامه وضع موجود تحریم‌ها، تنش میان ایران و غرب و کاهش قدرت اقتصادی و دیپلماسی ایران سود می‌برند.
گروه سیاسی، مرتضی گلپور- «کار، کار فرانسوی‌هاست» این جمله‌ای است که از ساعت پایانی روز شنبه تاکنون بار‌ها تکرار شده است. از کاربران ایرانی فیس بوک تا رسانه‌های خارجی و حتی برخی از دیپلمات‌های غربی، همه بر این باورند که فرانسه مانع دستیابی به توافق نهایی در نشست ژنو ۲ شده است. ۳روز مذاکره پشت مذاکره، تغییر در برنامه‌های وزرای خارجه کشورهای ۱+۵ و سفر آنان به ژنو و در نهایت ساعت‌ها مذاکره وزرای خارجه پشت درهای بسته، با یک «نه» فرانسوی نقش بر آب شد. آنچه در این مذاکرات مایه شگفتی شد، این بود که حتی جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز ساز مخالفت چندانی کوک نکرد. هم او، هم ظریف و هم اشتون تا آخرین لحظات از روند مذاکرات راضی بودند و رسیدن به توافق را بسیار نزدیک می‌دانستند. سر و صداهای نتانیاهو و حرف‌های خشم‌آگین او نیز نتوانسته بود طرف آمریکایی را به تردید افکنی درباره توافق وا دارد. جهان آماده شده بود که از نتایج نشست ژنو ۲ شگفت‌زده شود. خبرنگاران و رسانه‌های جهان لحظه‌به لحظه اخبار مذاکرات را رصد می‌کردند. آن‌ها در راهروهای هتل اینترکانتیننتال دربه‌در دنبال دیپلمات‌های حاضر بودند تا خبری از جزئیات توافق احتمالی کسب کنند. اما همه این تلاش‌ها و هیجانات، با یک اصرار فرانسوی‌ها و درخواست‌هایی که‌گاه بیش از درخواست‌های طرف آمریکایی بود، به ناکامی ختم شد. هرچند طرف‌های مذاکره عنوان کردند که پیشرفت‌های خوبی حاصل شده است و کشور‌ها بیش از هر زمانی به توافق نزدیک شده‌اند، اما این ساز مخالف، باعث شد مذاکرات دو روزهای که به روز سوم کشیده شد، ناتمام باقی بماند. وزرای خارجه از این مخالفت گلایه چندانی نکردند. ظریف گفت اختلاف نظر‌ها طبیعی است. کری هم گفت باید دغدغه‌های همه طرف‌ها مورد توجه قرار بگیرد. اما به همین دلیل بود که محمدجواد ظریف، پس از پایان نشست در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی عنوان کرد که کشورهای ۱+۵ ابتدا اختلاف‌های خود را حل کنند و بعد پای میز مذاکره بنشینند. اما آیا فرانسوی‌ها دلیل اصلی امضانشدن توافقنامه بودند؟
چشم جهان، به سفرهای وزرای خارجه
راه تفاهم ایران و کشورهای ۱+۵ در نیویورک گشوده شد. دیدار وزرای خارجه ایران و کشورهای ۱+۵ در حاشیه نشست سران در سازمان ملل، مسیر را برای بحث‌های جدی‌تر درباره روند و فرجام مذاکرات هسته‌ای گشود. این محمد جواد ظریف بود که با یک برنامه عملیاتی در این نشست حاضر شد و گام‌های حصول به یک توافق نهایی را برای طرف‌های دیگر تشریح کرد. امری که با استقبال همه کشور‌ها مواجه شد، تاجایی که برخی مطالب مطرح شده از سوی طرف ایرانی را بسیار امیدوارکننده دانستند. جلسه بعدی، نه با حضور وزرا، که با حضور کار‌شناسان فنی در ژنو برگزار شد تا درباره نکات فنی و سیاسی مطرح بحث کرده و شیوه مذاکرات ژنو ۲ مشخص شود. در نهایت، پنج شنبه گذشته، وزیر خارجه ایران، وزیر خارجه فرانسه، به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و معاونان وزرای خارجه چین، آمریکا، روسیه، انگلیس و آلمان در ژنو حاضر شدند تا گام‌های خود برای حل مسئله هسته‌ای ایران را بردارند. طرح طرف ایرانی و نیز جدیت او برای حصول قطعی به نتیجه یا حداقل گام‌هایی نخست، کار را به جایی رساند که اشتون مجبور شد از وزرای خارجه بخواهد که به ژنو بیایند. گویا مذاکرات به سطحی رسیده بود که حضور وزرای خارجه الزامی بود. تغییر برنامه سفر و کار وزرا و سفر آنان به ژنو این پیام را به ناظران بین‌المللی داد که توافق نزدیک است. به این ترتیب، جهان آماده شنیدن صدای انفجار بمب خبری درباره توافق در مسئله هسته‌ای ایران بود، بمبی که به نظر می‌رسد نه فقط فرانسه، بلکه کشورهای دیگر نیز در خنثی کردن آن دخیل بودند.
مسئله پاریس
تا توافق نهایی راه چندانی نمانده بود. وزیر خارجه ایران، به همراه کا‌ترین اشتون،گاه با طرف روسی،گاه با آمریکایی‌ها و‌گاه با دیگر طرف‌ها نشست سه جانبه داشت. هر ساعت بر فشرده‌تر شدن مذاکرات افزوده می‌شد. دیپلمات‌ها پس از یک استراحت، از اتاقی به اتاق دیگر می‌رفتند. اما چه چیزی باعث شد که هدف نهایی این نشست حاصل نشود، گرچه همه آن را موفقیت‌آمیز خواندند؟ گرچه کشورهای درگیر، از جزئیات مذاکرات چیزی نگفتند. اما برخی گزارش‌های غیررسمی حاکی از آن است که طرف غربی از ایران خواسته بود غنی‌سازی ۲۰درصدی را متوقف کند، غنی‌سازی ۵/۳ درصدی را محدود و اورانیوم غنی شده موجود را به سوخت تبدیل کند. طرف غربی نیز در مقابل برخی سرمایه‌های بلوکه شده ایران را آزاد کند و برخی تحریم‌های اقتصادی مانند فروش محصولات پتروشیمی و مبادلات فلزات گران‌بها را بردارد. چانه‌زنی‌ها حول و حوش همین جزئیات ادامه داشت که ناگهان خبر رسید فرانسه، خواستار امتیازهای بیشتری از طرف ایرانی است، امتیازی که حتی توقف فعالیت در نیروگاه اراک را نیز دربر می‌گیرد. همین درخواست به همراه خودداری از دادن امتیاز بیشتر به طرف ایرانی باعث شد که نشست بدون دستیابی به توافق به پایان برسد.
جزئیات یا سهم‌خواهی
گرچه اغلب رسانه‌های خارجی، فرانسه را عامل اصلی عدم دستیابی به توافق نهایی می‌دانند، اما ظریف از اینکه چرا توافق حاصل نشد، رمزگشایی کرد. وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد: به نفع کشورهای منطقه است که به مذاکرات هسته‌ای کمک کنند. چندی پیش از آغاز مذاکرات، عربستان به شدت از هرگونه توافق ایران و غرب انتقاد کرده و از غرب به‌ویژه آمریکا خواسته بود که حساسیت بیشتری به خرج دهد. اما عربستان پس از مذاکرات تقریبا سکوت پیشه کرد و مسئولان آن، به صورت علنی واکنشی به روند مذاکرات نشان ندادند. با این حال برخی کار‌شناسان، مواضع اخیر فرانسه را بی‌ارتباط با رابطه دو کشور نمی‌دانند. هرچند پاریس فقط عربستان را در این مذاکرات نمایندگی نمی‌کرد. به نظر می‌رسد آنچه جان‌کری نتوانست از سوی اسرائیلی‌ها به زبان بیاورد، لوران فابیوس بیان کرده است. بنیامین نتانیاهو، براساس آنچه کری پیش از سفر به ژنو و در فرودگاه تل‌آویو به او از مذاکرات گفته بود، با عصبانیت اعلام کرد که ایران هرچه می‌خواست، از این مذاکرات به دست آورد. گرچه برخی رسانه‌ها عنوان می‌کنند که آمریکا و فرانسه در این مذاکرات، نقش پلیس خوب و بد را بازی کردند، اما این تقسیم کار میان کری و ظریف، فقط به این کشور‌ها منحصر نمی‌شود.
نفع از ادامه وضع موجود
کشورهایی مانند عربستان، رژیم صهیونیستی، قطر، هند، چین، روسیه و حتی پاکستان از ادامه وضع موجود تحریم‌ها، تنش میان ایران و غرب و کاهش قدرت اقتصادی و دیپلماسی ایران سود می‌برند. به نظر می‌رسد در سنگ‌اندازی اخیر فرانسه، فقط جزئیات مطرح نبوده است. لابی‌ها و فشارهای پشت پرده برخی کشور‌ها، تماس‌های تلفنی عیان نتانیاهو به همراه تماس‌های احتمالا سری کشورهای منطقه، در این امر دخیل بوده است. باید منتظر ماند و دید که فرانسه از این سنگ‌اندازی زمینه کسب چه منافعی را فراهم کرده است.
چشم جهان، به سفرهای وزرای خارجه
راه تفاهم ایران و کشورهای ۱+۵ در نیویورک گشوده شد. دیدار وزرای خارجه ایران و کشورهای ۱+۵ در حاشیه نشست سران در سازمان ملل، مسیر را برای بحث‌های جدی‌تر درباره روند و فرجام مذاکرات هسته‌ای گشود. این محمد جواد ظریف بود که با یک برنامه عملیاتی در این نشست حاضر شد و گام‌های حصول به یک توافق نهایی را برای طرف‌های دیگر تشریح کرد. امری که با استقبال همه کشور‌ها مواجه شد، تاجایی که برخی مطالب مطرح شده از سوی طرف ایرانی را بسیار امیدوارکننده دانستند. جلسه بعدی، نه با حضور وزرا، که با حضور کار‌شناسان فنی در ژنو برگزار شد تا درباره نکات فنی و سیاسی مطرح بحث کرده و شیوه مذاکرات ژنو ۲ مشخص شود. در نهایت، پنج شنبه گذشته، وزیر خارجه ایران، وزیر خارجه فرانسه، به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و معاونان وزرای خارجه چین، آمریکا، روسیه، انگلیس و آلمان در ژنو حاضر شدند تا گام‌های خود برای حل مسئله هسته‌ای ایران را بردارند. طرح طرف ایرانی و نیز جدیت او برای حصول قطعی به نتیجه یا حداقل گام‌هایی نخست، کار را به جایی رساند که اشتون مجبور شد از وزرای خارجه بخواهد که به ژنو بیایند. گویا مذاکرات به سطحی رسیده بود که حضور وزرای خارجه الزامی بود. تغییر برنامه سفر و کار وزرا و سفر آنان به ژنو این پیام را به ناظران بین‌المللی داد که توافق نزدیک است. به این ترتیب، جهان آماده شنیدن صدای انفجار بمب خبری درباره توافق در مسئله هسته‌ای ایران بود، بمبی که به نظر می‌رسد نه فقط فرانسه، بلکه کشورهای دیگر نیز در خنثی کردن آن دخیل بودند.
مسئله پاریس
تا توافق نهایی راه چندانی نمانده بود. وزیر خارجه ایران، به همراه کا‌ترین اشتون،گاه با طرف روسی،گاه با آمریکایی‌ها و‌گاه با دیگر طرف‌ها نشست سه جانبه داشت. هر ساعت بر فشرده‌تر شدن مذاکرات افزوده می‌شد. دیپلمات‌ها پس از یک استراحت، از اتاقی به اتاق دیگر می‌رفتند. اما چه چیزی باعث شد که هدف نهایی این نشست حاصل نشود، گرچه همه آن را موفقیت‌آمیز خواندند؟ گرچه کشورهای درگیر، از جزئیات مذاکرات چیزی نگفتند. اما برخی گزارش‌های غیررسمی حاکی از آن است که طرف غربی از ایران خواسته بود غنی‌سازی ۲۰درصدی را متوقف کند، غنی‌سازی ۵/۳ درصدی را محدود و اورانیوم غنی شده موجود را به سوخت تبدیل کند. طرف غربی نیز در مقابل برخی سرمایه‌های بلوکه شده ایران را آزاد کند و برخی تحریم‌های اقتصادی مانند فروش محصولات پتروشیمی و مبادلات فلزات گران‌بها را بردارد. چانه‌زنی‌ها حول و حوش همین جزئیات ادامه داشت که ناگهان خبر رسید فرانسه، خواستار امتیازهای بیشتری از طرف ایرانی است، امتیازی که حتی توقف فعالیت در نیروگاه اراک را نیز دربر می‌گیرد. همین درخواست به همراه خودداری از دادن امتیاز بیشتر به طرف ایرانی باعث شد که نشست بدون دستیابی به توافق به پایان برسد.
جزئیات یا سهم‌خواهی
گرچه اغلب رسانه‌های خارجی، فرانسه را عامل اصلی عدم دستیابی به توافق نهایی می‌دانند، اما ظریف از اینکه چرا توافق حاصل نشد، رمزگشایی کرد. وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد: به نفع کشورهای منطقه است که به مذاکرات هسته‌ای کمک کنند. چندی پیش از آغاز مذاکرات، عربستان به شدت از هرگونه توافق ایران و غرب انتقاد کرده و از غرب به‌ویژه آمریکا خواسته بود که حساسیت بیشتری به خرج دهد. اما عربستان پس از مذاکرات تقریبا سکوت پیشه کرد و مسئولان آن، به صورت علنی واکنشی به روند مذاکرات نشان ندادند. با این حال برخی کار‌شناسان، مواضع اخیر فرانسه را بی‌ارتباط با رابطه دو کشور نمی‌دانند. هرچند پاریس فقط عربستان را در این مذاکرات نمایندگی نمی‌کرد. به نظر می‌رسد آنچه جان‌کری نتوانست از سوی اسرائیلی‌ها به زبان بیاورد، لوران فابیوس بیان کرده است. بنیامین نتانیاهو، براساس آنچه کری پیش از سفر به ژنو و در فرودگاه تل‌آویو به او از مذاکرات گفته بود، با عصبانیت اعلام کرد که ایران هرچه می‌خواست، از این مذاکرات به دست آورد. گرچه برخی رسانه‌ها عنوان می‌کنند که آمریکا و فرانسه در این مذاکرات، نقش پلیس خوب و بد را بازی کردند، اما این تقسیم کار میان کری و ظریف، فقط به این کشور‌ها منحصر نمی‌شود.
نفع از ادامه وضع موجود
کشورهایی مانند عربستان، رژیم صهیونیستی، قطر، هند، چین، روسیه و حتی پاکستان از ادامه وضع موجود تحریم‌ها، تنش میان ایران و غرب و کاهش قدرت اقتصادی و دیپلماسی ایران سود می‌برند. به نظر می‌رسد در سنگ‌اندازی اخیر فرانسه، فقط جزئیات مطرح نبوده است. لابی‌ها و فشارهای پشت پرده برخی کشور‌ها، تماس‌های تلفنی عیان نتانیاهو به همراه تماس‌های احتمالا سری کشورهای منطقه، در این امر دخیل بوده است. باید منتظر ماند و دید که فرانسه از این سنگ‌اندازی زمینه کسب چه منافعی را فراهم کرده است.
نظر شما
آخرین اخبار
پربازدید ها
پربحث ترین عناوین